Thép cán nguội Việt Nam có thể bị kiện tại thị trường Mỹ

Ảnh minh họa.

Nguyên đơn là các công ty ArcelorMittal USA LLC, Nucor Corporation, United States Steel Corporation, và AK Steel Corporation. Sản phẩm bị cáo buộc là thép cán nguội (cold rolled steel – CRS). Trước đó, ngày 24/8/2015, Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với cùng chủng loại sản phẩm trên các sản phẩm Mã HS: 7209.15.0000, 7209.16.0030/.0060/.0070/.0091, 7209.17.0030/.0060/.0070/.0091, 7209.18.1530/.1560/.2510/.2520/.2580/.6020/.6090, 7209.25.0000, 7209.26.0000, 7209.27.0000, 7209.28.0000, 7209.90.0000, 7210.70.3000, 7211.23.1500/.2000/.3000/.4500/.6030/.6060/.6090, 7211.29.2030/.2090/.4500/.6030/.6080, 7211.90.0000, 7212.40.1000/.5000, 7225.50.6000/.8080, 7225.99.0090, 7226.92.5000/.7050/.8050; có xuất xứ từ Trung Quốc và một số quốc gia/vùng lãnh thổ khác (Brazil, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan, Cộng hòa liên bang Nga và Vương quốc Anh).

Đến ngày 24/5/2016, Hoa Kỳ đã ban hành lệnh áp thuế với Trung Quốc với mức thuế chống bán phá giá là 199,76% và thuế chống trợ cấp là 256,44%. Theo nguyên đơn, sau khi Hoa Kỳ ban hành lệnh áp thuế, lượng xuất khẩu của Trung Quốc đối với sản phẩm này sang Hoa Kỳ giảm đi rõ rệt, tuy nhiên lượng xuất khẩu sản phẩm này từ Việt Nam sang Hoa Kỳ lại tăng đột biến.

Theo quy định của Hoa Kỳ, để bổ sung sản phẩm của nước thứ ba vào lệnh áp thuế hiện hành (điều tra lẩn tránh thuế AD/CVD), DOC cần phải xem xét các yếu tố sau: Sản phẩm nhập khẩu từ một nước thứ ba thuộc cùng loại (class/kind) với sản phẩm bị áp thuế; trước khi nhập khẩu vào Hoa Kỳ, sản phẩm này đã được hoàn thiện hoặc gia công từ sản phẩm sản xuất ở nước bị áp thuế; quá trình gia công hoặc hoàn thiện ở nước thứ ba là “nhỏ hoặc không đáng kể”; trị giá của hàng sản xuất ở nước bị áp thuế “chiếm phần lớn tổng trị giá của sản phẩm được xuất khẩu sang Hoa Kỳ” và DOC quyết định rằng việc điều tra là cần thiết để tránh việc lẩn tránh.

Ngoài ra, DOC cũng phải xem xét các yếu tố: xu hướng thương mại (pattern of trade); liệu nhà sản xuất/xuất khẩu nguyên liệu đầu vào có liên kết với bên ở nước thứ 3 là bên sử dụng các nguyên liệu này để gia công/hoàn thiện sản phẩm nhập khẩu vào Hoa Kỳ hay không và liệu nước bị áp thuế có tăng xuất khẩu nguyên liệu đầu vào sang nước thứ 3 sau khi DOC khởi xướng điều tra và áp thuế hay không.

Bên cạnh đó, để quyết định liệu quá trình gia công hoặc hoàn thiện có phải là “nhỏ hoặc không đáng kể” hay không, DOC phải xem xét: mức độ đầu tư, nghiên cứu và phát triển, bản chất của quy trình sản xuất, mức độ cơ sở sản xuất ở nước thứ 3 và “liệu giá trị gia công ở nước thứ 3 có chiếm một tỷ trọng nhỏ trong trị giá của sản phẩm nhập khẩu vào Hoa Kỳ” hay không. Nếu những linh kiện được bổ sung hoặc quá trình gia công ở nước thứ 3 được thực hiện bởi người/doanh nghiệp có liên kết với bên (party) ở nước bị áp thuế thì DOC sẽ sử dụng chi phí sản xuất để tính trị giá.

Các nguyên đơn cho rằng vụ việc này đã đáp ứng được các yêu cầu của quy định pháp luật nêu trên. Do đó, nguyên đơn yêu cầu DOC khởi xướng điều tra và hoãn việc thanh khoản các chuyến hàng nhập khẩu sản phẩm thép mạ từ Việt Nam và yêu cầu khoản tiền đặt cọc với các chuyến hàng này ở mức bằng với mức thuế AD và CVD đối với sản phẩm từ Trung Quốc.

Căn cứ theo quy định của Hoa Kỳ, DOC sẽ xem xét và đưa ra quyết định có khởi xướng điều tra hay không trong vòng 45 ngày kể từ ngày nhận được đơn (dự kiến ngày 10/11/2016) và ban hành quyết định cuối cùng trong vòng 300 ngày.

Trước đó, nhiều sản phẩm thép khác của Việt Nam đã bị kiện chống bán phá giá tại thị trường Mỹ, như ống thép hàn cacbon, đinh thép, ống thép dẫn dầu, ống thép không gỉ chịu lực, mắc áo thép,…